Το να μάθουμε να λέμε “όχι” και να θέτουμε όρια είναι απαραίτητο για την ψυχική και συναισθηματική μας υγεία. Ωστόσο, για πολλούς από εμάς, αυτό συνοδεύεται από ένα αίσθημα ενοχής. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να θέτουμε όρια με σεβασμό στον εαυτό μας και τους άλλους, χωρίς να νιώθουμε άσχημα;
Γιατί είναι δύσκολο να πούμε “όχι”
Πολλοί από εμάς δυσκολευόμαστε να πούμε “όχι” γιατί φοβόμαστε ότι θα απογοητεύσουμε τους άλλους ή ότι θα τους κάνουμε να μας απορρίψουν. Επιπλέον, η κοινωνία συχνά μας διδάσκει ότι το να είμαστε ευγενικοί και βοηθητικοί είναι αρετές, και αυτό μας κάνει να πιστεύουμε ότι το “όχι” είναι κάτι αρνητικό. Όμως, η συνεχής ικανοποίηση των αναγκών των άλλων εις βάρος των δικών μας μπορεί να οδηγήσει σε εξουθένωση και δυστυχία.
Η σημασία της αυτοφροντίδας
Το να λέμε “όχι” είναι μια πράξη αυτοφροντίδας. Είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τις ανάγκες μας και να δίνουμε προτεραιότητα σε αυτές. Το να θέτουμε όρια είναι ουσιαστικό για να διατηρούμε την ψυχική μας υγεία και να ζούμε μια ισορροπημένη ζωή.
Πρακτικές συμβουλές για να πείτε “όχι” χωρίς ενοχές
1. Αναγνωρίστε τις ανάγκες σας
Πριν απαντήσετε σε οποιαδήποτε αίτηση, σκεφτείτε αν αυτή η πράξη εξυπηρετεί τις δικές σας ανάγκες ή αν απλώς το κάνετε για να ευχαριστήσετε τους άλλους. Είναι σημαντικό να ξέρετε τι θέλετε εσείς και να τοποθετείτε τον εαυτό σας προτεραιότητα.
2. Χρησιμοποιήστε θετική γλώσσα
Αντί να απαντήσετε με ένα απότομο “όχι”, προσπαθήστε να το εκφράσετε με θετικό τρόπο. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε “θα ήθελα πολύ να βοηθήσω, αλλά αυτή τη στιγμή δεν έχω τον χρόνο”. Αυτό δείχνει ότι εκτιμάτε την πρόταση, αλλά επίσης βάζετε τα όριά σας.
3. Να είστε ευγενικοί αλλά σταθεροί
Είναι σημαντικό να παραμείνετε ευγενικοί όταν λέτε “όχι”, αλλά και σταθεροί στην απόφασή σας. Μην αισθάνεστε ότι πρέπει να εξηγήσετε υπερβολικά την άρνησή σας. Μια σύντομη και σαφής εξήγηση είναι αρκετή.
4. Μάθετε να αναγνωρίζετε τα συναισθήματά σας
Αν νιώθετε ενοχές όταν λέτε “όχι”, προσπαθήστε να κατανοήσετε από πού προέρχονται αυτά τα συναισθήματα. Μπορεί να πηγάζουν από παλιές συνήθειες ή από τον φόβο της απόρριψης. Κατανοώντας τα συναισθήματά σας, θα μπορέσετε να τα διαχειριστείτε καλύτερα.
5. Θυμηθείτε ότι δεν μπορείτε να ευχαριστήσετε τους πάντες
Όσο κι αν προσπαθείτε, δεν μπορείτε να ικανοποιήσετε τις ανάγκες όλων. Είναι φυσικό να υπάρχουν άνθρωποι που θα απογοητευτούν όταν τους λέτε “όχι”, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που πρέπει να σας προκαλεί ενοχές. Ο στόχος είναι να ζείτε με βάση τις δικές σας αξίες και ανάγκες.
6. Ασκηθείτε στο να λέτε “όχι”
Όπως κάθε δεξιότητα, έτσι και το να λέμε “όχι” βελτιώνεται με την εξάσκηση. Ξεκινήστε με μικρά πράγματα και σταδιακά θα δείτε ότι γίνεται πιο εύκολο να αρνείστε χωρίς να νιώθετε ενοχές.
Πώς να θέσετε όρια
Το να θέτουμε όρια είναι εξίσου σημαντικό με το να λέμε “όχι”. Τα όρια μας προστατεύουν από το να αναλάβουμε περισσότερες υποχρεώσεις απ’ όσες μπορούμε να διαχειριστούμε και μας επιτρέπουν να διατηρούμε την ισορροπία στη ζωή μας.
1. Καθορίστε τις προτεραιότητές σας
Ξεκαθαρίστε ποιες είναι οι προτεραιότητές σας και σε ποιους τομείς της ζωής σας θέλετε να εστιάσετε. Αυτό θα σας βοηθήσει να θέσετε όρια και να αποφύγετε να αναλαμβάνετε πράγματα που δεν εξυπηρετούν τους στόχους σας.
2. Μάθετε να λέτε “όχι” χωρίς να απολογείστε
Όταν λέτε “όχι”, αποφύγετε να απολογείστε υπερβολικά. Μια ευγενική αλλά σταθερή άρνηση είναι αρκετή. Αν αισθάνεστε την ανάγκη να απολογηθείτε, σκεφτείτε γιατί νιώθετε έτσι και αν αυτό είναι δικαιολογημένο.
Δείτε επίσης: Έχετε αδυναμία και έλλειψη συγκέντρωσης; 7 αποτελεσματικές λύσεις σύμφωνα με τους ειδικούς
3. Θέστε σαφή όρια στον εργασιακό χώρο
Στον εργασιακό χώρο, τα όρια είναι απαραίτητα για να διατηρήσετε την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Μάθετε να απορρίπτετε εργασίες που δεν είναι μέρος των ευθυνών σας και μην φοβάστε να διεκδικείτε τον χρόνο σας.
4. Μην αισθάνεστε υπεύθυνοι για τις αντιδράσεις των άλλων
Οι αντιδράσεις των άλλων δεν είναι δική σας ευθύνη. Αν κάποιος αντιδρά αρνητικά στο “όχι” σας, αυτό δεν σημαίνει ότι κάνατε κάτι λάθος. Σημαίνει απλώς ότι αυτό το άτομο έχει διαφορετικές προσδοκίες.
5. Ζητήστε βοήθεια αν χρειαστεί
Αν δυσκολεύεστε να θέσετε όρια, μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας. Ένας σύμβουλος μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε τις προκλήσεις και να αναπτύξετε στρατηγικές για να τις αντιμετωπίσετε.
