Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος καρκίνου του δέρματος και συνήθως εμφανίζεται σε περιοχές του σώματος που εκτίθενται συχνά στον ήλιο, όπως το πρόσωπο, ο λαιμός και τα χέρια. Αν και πρόκειται για έναν τύπο καρκίνου που εξελίσσεται αργά και σπάνια μετασταίνεται, είναι σημαντικό να τον εντοπίσετε έγκαιρα και να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία.
Τι είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα;
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα προέρχεται από τα βασικά κύτταρα, τα οποία βρίσκονται στο χαμηλότερο στρώμα της επιδερμίδας. Αυτά τα κύτταρα παράγουν νέα δερματικά κύτταρα καθώς τα παλαιότερα κύτταρα πεθαίνουν και αποβάλλονται από την επιδερμίδα. Ο καρκίνος αυτός εμφανίζεται όταν τα βασικά κύτταρα υφίστανται μεταλλάξεις στο DNA τους, κυρίως λόγω της υπεριώδους (UV) ακτινοβολίας από τον ήλιο ή από σολάριουμ.
Συμπτώματα του βασικοκυτταρικού καρκινώματος
Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν, αλλά τα κοινά σημάδια περιλαμβάνουν:
- Λάμψη ή διαυγής οζίδιο: Ένα μικρό, λαμπερό οζίδιο στο δέρμα που μπορεί να είναι λευκό, ροζ ή κόκκινο.
- Πληγή που δεν επουλώνεται: Ένα τραύμα ή πληγή που αιμορραγεί, κρούεται και δεν επουλώνεται.
- Επίπεδη, ροζ ή κόκκινη κηλίδα: Μια επίπεδη περιοχή με ανυψωμένα άκρα που μπορεί να είναι κόκκινη ή ροζ.
- Ουλώδης περιοχή: Μια λευκή, κίτρινη ή κερωμένη περιοχή που μοιάζει με ουλή και δεν έχει σαφή όρια.
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης βασικοκυτταρικού καρκινώματος περιλαμβάνουν:
- Έκθεση στον ήλιο: Η συχνή και παρατεταμένη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία.
- Χρήση σολάριουμ: Η χρήση τεχνητών πηγών UV ακτινοβολίας.
- Φωτότυπος δέρματος: Άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα, μπλε μάτια και ξανθά ή κόκκινα μαλλιά.
- Ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων: Συχνά και σοβαρά ηλιακά εγκαύματα κατά την παιδική ηλικία ή την εφηβεία.
- Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία.
- Γενετική προδιάθεση: Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος.
- Ανοσοκαταστολή: Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Πρόληψη του βασικοκυτταρικού καρκινώματος
1. Προστασία από τον ήλιο
- Χρησιμοποιήστε αντηλιακό: Εφαρμόστε αντηλιακό ευρέος φάσματος με SPF 30 ή υψηλότερο κάθε μέρα, ακόμα και τις συννεφιασμένες ημέρες.
- Φορέστε προστατευτικά ρούχα: Μακριά μανίκια, καπέλα με πλατύ γείσο και γυαλιά ηλίου που μπλοκάρουν τις UV ακτίνες.
- Αποφύγετε τις ώρες αιχμής: Μείνετε μακριά από τον ήλιο μεταξύ 10 π.μ. και 4 μ.μ., όταν οι ακτίνες είναι πιο έντονες.
2. Αποφυγή σολάριουμ
Αποφύγετε τη χρήση σολάριουμ και τεχνητών πηγών UV ακτινοβολίας, καθώς αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος.
3. Τακτική εξέταση του δέρματος
Κάντε τακτικές αυτοεξετάσεις του δέρματος για να εντοπίσετε νωρίς οποιεσδήποτε αλλαγές και συμβουλευτείτε τον δερματολόγο σας για ετήσιες επαγγελματικές εξετάσεις.
Θεραπεία του βασικοκυτταρικού καρκινώματος
1. Χειρουργική επέμβαση
Η χειρουργική αφαίρεση είναι η πιο κοινή θεραπεία για το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. Περιλαμβάνει την αφαίρεση της καρκινικής βλάβης μαζί με ένα μικρό περιθώριο υγιούς δέρματος για να διασφαλιστεί ότι όλος ο καρκινικός ιστός έχει αφαιρεθεί.
2. Mohs μικρογραφική χειρουργική
Αυτή η εξειδικευμένη τεχνική χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μεγαλύτερων, υποτροπιαζόντων ή ιδιαίτερα τοποθετημένων βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων. Περιλαμβάνει την αφαίρεση της καρκινικής βλάβης στρώμα-στρώμα και την άμεση εξέταση κάθε στρώματος υπό μικροσκόπιο μέχρι να μην υπάρχουν πλέον καρκινικά κύτταρα.
3. Ακτινοθεραπεία
Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις όπου η χειρουργική επέμβαση δεν είναι εφικτή. Η ακτινοθεραπεία καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα με ακτίνες υψηλής ενέργειας.
4. Κρυοθεραπεία
Η κρυοθεραπεία περιλαμβάνει την κατάψυξη της καρκινικής βλάβης με υγρό άζωτο, προκαλώντας την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων.
5. Τοπικές θεραπείες
Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθούν τοπικές κρέμες που περιέχουν φθοροουρακίλη ή ιμιμουνομόλη για τη θεραπεία επιφανειακών βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων.
Συνοψίζοντας
Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του δέρματος, αλλά μπορεί να προληφθεί και να θεραπευτεί αποτελεσματικά αν εντοπιστεί έγκαιρα. Η προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία, η αποφυγή σολάριουμ και οι τακτικές εξετάσεις του δέρματος είναι κρίσιμες για την πρόληψη. Αν εμφανίσετε οποιαδήποτε ύποπτη βλάβη στο δέρμα σας, συμβουλευτείτε αμέσως έναν δερματολόγο για να λάβετε την κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία.
